Pożegnanie Hani Puchalskiej

W lutym i w marcu ubiegłego roku, kiedy moja monografia życia i dzieła Włodzimierza Puchalskiego pt. Puchalszczyzna była już niemal gotowa, Hania była pierwszą osobą (poza korektorami), która poznała treść obydwu 700-stronicowych książek. Zaskoczyła mnie całkowicie, kiedy zadzwoniła natychmiast po przestudiowaniu pierwszej, biograficznej części. Powiedziała nie tylko, że jest pod wrażeniem rozległości tej pracy i wszechstronnego potraktowania wielu puchalskich aspektów (o czym zresztą doskonale wiedziała wcześniej), ale że dzięki Puchalszczyźnie nareszcie uporządkowała sobie historię swojej rodziny i poznała fakty oraz sprawy, o których dotąd nie miała pojęcia. Byłem Jej za to bardzo wdzięczny – trudno wyobrazić sobie lepszą ocenę dla biografa, niż taką właśnie, płynącą od osoby najbliższej Włodzimierzowi Puchalskiemu, Jego Córki.

Po tamtym telefonie rozmów na temat Puchalszczyzny było mnóstwo. Przez długie tygodnie budzącej się wiosny rozprawialiśmy niemal codziennie o zdarzeniach z życia Ojca Hani i z życia Jej samej. Była bardzo przejęta i dumna z tego, że Jej Ojciec będzie uhonorowany tak wielką, tak obszerną i wyczerpującą monografią, rodzajem – jak to mówiła – pomnikowego wręcz uhonorowania życia i dzieła Puchalskiego. Przez lata przygotowywania Puchalszczyzny Hania niosła mi nieocenioną pomoc, nie mogło zresztą być inaczej. Wiedziała dobrze, że tą dwutomową książkową monografią spłacam dług wdzięczności wobec Jej Mamy, nieodżałowanej Alany Puchalskiej. Bo dawno temu, w 1985 roku, kiedy podejmowałem rozprawę doktorską pt. Włodzimierz Puchalski – życie i dzieło. Fenomen twórczy, to właśnie Alana zaufała mi, udostępniając całą spuściznę po mężu i powierzyła wielką sprawę utrwalenia Jego pamięci. Potem, przez kolejne lata przyjaźnie i z przekonaniem dopingowała mnie do działania. Za Jej życia zdążyłem zrealizować film biograficzny Puchalszczyzna, a obiecaną dawno monografię książkową – latami przekładaną za sprawą moich kolejnych produkcji filmowych i przedsięwzięć fotograficznych – ukończyłem dopiero teraz.

Bardzo ubolewam nad tym, że Anna Puchalska-Żelewska nie doczekała się opublikowania Puchalszczyzny, gasnąc tak nagle. Wciąż szalejąca pandemia COVID-19 i związana z nią trudna dla nas sytuacja wydawnicza nie tylko nie sprzyja temu przedsięwzięciu, ale spowodowała, że potencjalni współwydawcy, mecenasi i promotorzy, jak dotąd wycofali się. Mieliśmy z Hanią wielkie wspólne plany: jak to będzie wyglądała premiera monografii, jak potem zacznie się intensywna popularyzacja sylwetki Jej Ojca i kolejne akty budowania trwałej pamięci o Nim. Planowaliśmy, by zaraz po opublikowaniu twardej, książkowej wersji Puchalszczyzny pojawiła się wersja elektroniczna, czyli e-booki. Była nawet mowa o przyszłej Fundacji im. Włodzimierza Puchalskiego, o konkursach i nagrodach Jego imienia… I nagle, jednego dnia, wszystko to odeszło w cień, jakby straciło na znaczeniu. 

Droga Haniu, chcę powiedzieć, że tak szybko, jak potrafię, zrobię wszystko, by nasza Puchalszczyzna zobaczyła światło dzienne. By ta ogromna i wyczerpująca wiedza o życiu i dziele Włodzimierza Puchalskiego dotarła do jak największego grona Polaków. Wierzę, że ten sposób przetrwa pamięć o Twoim Ojcu, Twojej Mamie, Twojej Rodzinie i… o Tobie. Tak będzie.


Żegnaj Przyjaciółko, żegnaj Dudusiu…